İlişki anksiyetesi, kişinin romantik ilişkilerinde sürekli endişe, güvensizlik veya korku hissetmesi durumudur. Bu durum, hem yeni hem de uzun süreli ilişkilerde ortaya çıkabilir. Genellikle kişinin düşük özsaygısı, geçmiş travmaları veya bağlanma stilleri ile bağlantılıdır.
İlişki Anksiyetesi Belirtileri:
- Partnerin sevgisini veya ilgisini sürekli sorgulamak
- Terk edilme veya aldatılma korkusu
- İlişkide sürekli onay arama ihtiyacı
- Tartışmalardan aşırı derecede etkilenme
- Partnerin davranışlarını aşırı analiz etme
- Kendini yetersiz veya sevilmeye layık görmeme
- Bağlanmaktan veya duygusal yakınlıktan kaçınma
- Anksiyete bazen uzaklaşma şeklinde de ortaya çıkar
İlişki Anksiyetesi Türleri
Genellikle kişinin bağlanma stili, geçmiş deneyimleri ve bireysel kaygı düzeyi ilişki anksiyetesinin nasıl şekillendiğini belirler. İşte ilişki anksiyetesinin yaygın türleri:
1. Terk Edilme Kaygısı (Abandonment Anxiety)
Kişi, partnerinin onu terk edeceğinden aşırı derecede korkar.
Partnerinin ilgisini kaybettiğine dair sürekli endişe duyar.
Küçük sorunları bile bir ayrılık belirtisi olarak görüp panikler.
Sürekli güvence ve onay ihtiyacı hisseder.
👉 Nedenleri: Geçmişte terk edilme, bağlanma travmaları veya düşük özsaygı.
2. Aldatılma ve Güvensizlik Kaygısı (Infidelity Anxiety)
Kişi, partnerinin onu aldatacağına dair yoğun bir korku yaşar.
Partnerinin telefonunu, mesajlarını veya sosyal medya hareketlerini sürekli kontrol etme ihtiyacı duyar.
Partnerin geç yanıt vermesi veya ilgisiz davranması büyük bir sorun haline gelir.
Önceki ilişkilerde aldatılma deneyimi varsa daha sık ortaya çıkar.
👉 Nedenleri: Geçmişte yaşanan sadakatsizlik, düşük güven duygusu, bağlanma problemleri.
3. Değersizlik Kaygısı (Self-Worth Anxiety)
Kişi, partnerinin daha iyisini bulacağını veya kendisini sevmeyeceğini düşünür.
İlişkide sürekli “Ben yeterli miyim?” diye sorgular.
Partnerine karşı aşırı verici olup kendini feda eder.
Eleştirileri kişisel algılar ve kendini yetersiz hisseder.
👉 Nedenleri: Düşük özsaygı, çocukluk döneminde yeterince sevgi görmeme, geçmiş reddedilme deneyimleri.
4. Bağlanma Korkusu (Commitment Anxiety)
Bağlanma konusunda tereddüt yaşar.
Partnerine yakınlaşınca uzaklaşma veya kaçma eğilimi vardır.
İlişkinin ciddileşmesi kaygı yaratır. Dolayısıyla belirsizlik hissi doğurur.
Partnerine duygusal anlamda bağlanmakta zorlanır.
👉 Nedenleri: Bağımsızlık isteği, geçmiş travmalar, korku dolu bağlanma tarzı.
5. Aşırı Düşünme Kaygısı (Overthinking Anxiety)
İlişkinin her küçük detayını aşırı derecede analiz eder.
Partnerinin söylediklerini ve yaptıklarını sürekli sorgular.
Olumsuz senaryolar üretir ve kendini bunlara inandırır.
Bir mesajın gecikmesi veya soğuk bir tavır günlerce endişe yaratır.
👉 Nedenleri: Yüksek kaygı düzeyi, geçmişte kötü ilişki deneyimleri, güven eksikliği.
Nedenleri:
- Bağlanma Stilleri: Güvensiz bağlanma stili (kaygılı veya kaçıngan bağlanma) olan bireylerde daha sıktır.
- Geçmiş Travmalar: Önceki ilişkilerde yaşanan aldatma, ihanet veya duygusal ihmal gibi olaylar, kişinin yeni ilişkilerde güvensizlik duymasının nedenleri arasındadır.
- Özsaygı Sorunları: Kendini değersiz veya yetersiz gören bireyler, partnerlerinin ilgisini hak etmediklerini düşünür.
- Aile Geçmişi: Çocuklukta ebeveynlerin tutarsız davranışları veya ilgisizliği, yetişkinlikte bağlanma kaygısına yol açar.
- Aşırı Düşünme (Overthinking): Sürekli olarak ilişkinin geleceğini veya partnerin duygularını sorgulamak kaygıyı artırır.
Nasıl Başa Çıkılır?
- Farkındalık Geliştirin: Kaygınızın nedenlerini anlamaya çalışın. Geçmiş deneyimlerinizin bugünkü düşüncelerinizi nasıl şekillendirdiğini fark edin.
- Özsaygınızı Güçlendirin: Kendi değerinizi partnerinizin sevgisiyle ölçmeyin. Kendi kendinize yeterli olmayı öğrenin.
- İletişimi Güçlendirin: Partnerinizle açık ve sağlıklı iletişim kurarak duygularınızı paylaşın.
- Gerçekçi Beklentiler Belirleyin: Her ilişkide anlaşmazlıklar vardır. Sorunları büyütmeden çözmeye odaklanın.
- Duygusal Düzenleme Teknikleri Kullanın: Meditasyon, nefes egzersizleri veya günlük tutmak gibi yöntemlerle kaygıyı azaltabilirsiniz.
- Profesyonel Destek Alın: Eğer anksiyete günlük yaşamınızı olumsuz etkiliyorsa, bir terapistten destek almak faydalıdır.
İlişki anksiyetesi, üzerinde çalışıldığında ve sağlıklı iletişim kurulduğunda yönetilebilir bir durumdur. Eğer kendinizde bu belirtileri fark ediyorsanız, destek almaktan çekinmemek önemlidir.
